Om me nog meer te verdieping in het communicatievak heb ik drie masterclasses gevolgd.
Hieronder lees je mijn inzichten.
Masterclasses
Masterclass
Beïnvloedende communicatie (deel 1)
Ik heb verschillende masterclasses over beïnvloedende communicatie gevolgd.
Dit onderwerp trekt mij heel erg aan omdat ik altijd al gefascineerd ben door gedragspsychologie.
Ik vraag me al van kinds af aan af waarom mensen doen wat ze doen en welke verklaringen daarvoor zijn.
Als ik op straat een marketingstrategie tegenkom, kan ik daar nog lang over nadenken.
En ook het gedrag en de dynamiek tussen mensen analyseer ik graag. Daarom heb ik met veel plezier deze masterclasses bijgewoond, gretig om hier zoveel mogelijk over te weten te komen. En dat is gelukt. Zo heb ik in het eerste deel algemene kennis opgedaan over de manieren waarop mensen keuzes maken.
Heuristieken en biases
Mensen zijn veel minder rationeel dan ze denken. Daarom hebben we ‘shortcuts’ om makkelijker keuzes te kunnen maken, ook wel biases (vooroordelen) genoemd.
Zie bijvoorbeeld de afbeelding hiernaast. Door het doorgestreepte bedrag links, ga je waarschijnlijk denken dat de vernieuwde prijs relatief goedkoop is. Men is hierdoor geneigd de waarde anders in te schatten door er een vergelijking bij te plaatsen (het anker). Daarom heet dit de anchoring bias.
Ook heb ik verschillende heuristieken leren kennen, dit zijn vuistregels die mensen hebben om bepaalde keuzes makkelijker te maken.
Met deze kennis ben ik me bewust van de (ir)rationaliteit van mensen. Erg handig en interessant voor als ik gedrag positief wil veranderen. En dat wil ik. Want ik heb geleerd dat je bijna alle problemen deels kunt oplossen met menselijk gedrag. En dat is nou net wat ik zo interessant vind. Dus om dat te leren volgde ik deel twee van deze masterclass voor meer verdieping.
Masterclass
Beïnvloedende communicatie (deel 2)
In deel twee leerde ik in stappen hoe je gedrag kunt veranderen. Want de kennis hebben is leuk. Maar ik wil tijdens het afstuderen en later in mijn werk wel weten hóe ik het moet aanpakken.
Stap één is bijvoorbeeld het maken van een situatieschets, gevolgd door een gedragsanalyse. Aan de hand daarvan kan ik de strategie en interventie bedenken, met tot slot een evaluatie.
Maar ik moet natuurlijk wel weten welke technieken er zijn voor het motiveren van gedragsverandering. Gelukkig heb ik ook daar handvaten voor gekregen.
Tot slot leerde ik een aantal omegastrategieën.
Dit zijn technieken om weerstand bij de doelgroep te verlagen om gedragsverandering te stimuleren. En wat blijkt nou: het is eigenlijk zó simpel. Je moet alleen net weten hoe je het kunt tackelen en er bewustzijn voor creëren.
Erg nuttig en super leuk om hier nu kennis over te hebben. Want weerstand ga ik zowel privé als zakelijk tegenkomen. En de handvaten die ik hier heb geleerd, ga ik absoluut meenemen!
Ik heb na deze masterclasses alleen maar meer ambitie ontwikkeld om hier mij werk van te maken!
Masterclass
Artificial Intelligence (AI)
AI is voor mij erg relevant, omdat het steeds meer ingezet wordt in de communicatiewereld. Tijdens de masterclass leerde ik onder andere wat AI precies is, hoe het werkt en welke hulpmiddelen er bestaan om taken voor communicatiedoeleinden efficiënter uit te voeren.
Naast deze algemene kennis heb ik ook geleerd wat de nadelen zijn als je er niet juist mee omgaat.
Tevens kunnen hier ook ethische dilemma’s aan vasthangen. Denk bijvoorbeeld aan de overheid die ook te maken heeft met de privacy van burgers. Ik vind het een fijn idee dat ik op de hoogte ben van dit soort kwesties.
Ik wil daarom graag weten hoe AI op dit moment ingezet wordt. Daarom heb ik een AI-cursus gedaan en daarbij ook een AI-certificaat behaald. Er werd een aantal voorspellingen gedaan over hoe AI eruit zo kunnen komen te zien in de toekomst, al is dit echter moeilijk te voorspellen aangezien de ontwikkeling van AI exponentieel groeit. Het gaat verder dan chatGPT.
Er verschijnen steeds meer AI-tools om het werk makkelijker en sneller te maken, denk bijvoorbeeld aan Grammarly, Jasper AI en ProWritingAid. Deze hulpmiddelen heb ik ontdekt tijdens mijn zoektocht naar verschillende tools voor in het werkveld.
Kortom, dankzij deze masterclass en cursus heb ik het begrip AI beter leren begrijpen. En ook ben ik me bewust van de Ai-trends, de ethiek en voor- en nadelen die er mee te maken hebben. Iets wat ik in de toekomst zeker kan benutten, want AI, daar kun je niet omheen. Dus kun je het maar beter voor je laten werken.
Na de masterclasses heb ik drie communicatieprofessionals geïnterviewd om te vragen hoe zei omgaan en kijken naar de onderwerpen.
Manager en teamleider Has
Hoe hij gedragsbeïnvloeding inzet in zijn werk:
“Dagelijks, als manager, richt ik mij op het beïnvloeden van mijn team en stakeholders door inspirerende presentaties, meetings en visuele en technische elementen. Denk bijvoorbeeld aan het creëren van een aantrekkelijke werkplek of het investeren in hoogwaardige technologie. Dit zorgt ervoor dat coaches en professionals zich betrokken voelen bij onze missie.”
Has favoriete principes:
“Sociale en positieve psychologie zijn voor mij essentieel. Het draait om samenwerking, motivatie en het benutten van de drijfveren van individuen. Deze principes versterken de binding met onze organisatie en creëren een werkomgeving waarin mensen zich gewaardeerd voelen.”
Gedragsverandering in de praktijk:
Inzichten van een expert
Has heeft lang als communicatietrainer gewerkt en is nu manager en teamleider bij Godare. Hij krijgt als teamleider te maken met groepsdynamieken en heeft de taak het team in goede banen te leiden. Gedragsverandering komt daar bij kijken. Ik vroeg hem hoe gedragsbeïnvloeding een rol speelt in zijn werk.
Hieronder lees je zijn inzichten over effectieve strategieën, psychologische principes en ethische grenzen.
Een voorbeeld uit de praktijk:
“Een concreet voorbeeld is ons project om coaches te binden aan onze organisatie. Via communitybuilding en het benadrukken van de waarde die zij terugkrijgen voor hun inzet, bevorderen we hun betrokkenheid. Dit wordt ondersteund door de waarden van onze organisatie, zoals positiviteit en samenwerking.”
De grens tussen ethiek en manipulatie:
“Het gebruik van onjuiste informatie of angst om gedragsverandering af te dwingen, gaat voor mij te ver. Mensen moeten hun eigen keuzes kunnen maken, en wij hebben als organisatie een verantwoordelijkheid om eerlijk en transparant te blijven.”
Advies voor toekomstige communicatieprofessionals:
“Communicatie is altijd beïnvloeden. Ontwikkel jezelf breed, zowel in de inhoud en vorm van de boodschap als in hoe je individuen en groepen benadert. Zorg dat je kennis hebt van ethiek, zodat je gedragsbeïnvloeding op een verantwoorde manier kunt toepassen.”
Het benoemen van het onbenoemde:
”Een belangrijk aspect van communicatie is het bespreken van onuitgesproken spanningen of ongemakken, oftewel ‘de roze olifant in de kamer’. Dit vereist moed en het vermogen om de juiste feedback te geven, wat ik zie als een cruciale vaardigheid in beïnvloeding.”
Van uitvoerder naar strategisch adviseur:
“Veel consultancybureaus streven ernaar om op een hoger strategisch niveau te adviseren. Maar het vraagt meer inzicht in de bredere context om de onderliggende problemen bij klanten boven tafel te krijgen. Daarom blijven veel adviseurs enkel de uitvoerder die taken uitvoert, in plaats van strategisch adviseur.”
Modellen en principes:
Maarten gebruikt modellen zoals de weegschaal van Pieter Blok. Maar alleen als hulpmiddel om concepten te verduidelijken wanneer dat nodig is.
“Mijn visie is voornamelijk dat beïnvloedende communicatie niet draait om trucjes of argumenten, maar om het bouwen van een gelijkwaardige relatie waarin beide partijen actief betrokken zijn. Door écht te luisteren, vragen te stellen en spanningen op te sporen, kan een adviseur effectiever en authentieker samenwerken met klanten of collega's.
Communicatietrainer Maarten
Beïnvloeding als gedeeld proces:
“Echte beïnvloeding ontstaat wanneer je samenwerkt aan een "gezamenlijk feestje". Als een adviseur of consultant te veel druk uitoefent, ontstaan er juist méér weerstand of disbalans in de samenwerking.
De weegschaalmetafoor:
Maarten vergelijkt beïnvloeding met een weegschaal: “Als een adviseur te veel argumenten of enthousiasme inbrengt, kan de andere partij juist achteroverleunen. De ideale situatie is een balans waarin beide partijen actief bijdragen.”
De kracht van vragen stellen:
“In plaats van direct te handelen (die neiging hebben veel mensen), kun je beter eerst vragen naar doelen, verwachtingen en de context. Dit helpt om draagvlak te creëren en om te voorkomen dat een adviseur onnodig in een uitvoerende rol belandt”
Gedragsverandering in de praktijk:
Inzichten van een expert
Maarten is communicatietrainer voor bedrijfsteams. Hij helpt managers een team mee te krijgen en analyseert groepen die zijn vastgelopen of effectiever willen worden in de communicatie onderling. Hij beïnvloedt het gedrag van zijn klanten dus in directe zin. Dit is dus een uitstekende gelegenheid om hem te vragen hoe hij dat doet.
De voordelen van AI: “Snelheid, gemak, een frisse en 'onpartijdige' blik, uitgebreide doelgroepanalyse, uitgebreide kennisanalyse, overzichtelijkheid, inzicht in actualiteit en het feit dat je communicatiemiddelen hier perfect op kunt afstemmen. AI maakt het mogelijk om snel en nauwkeurig complexe analyses te maken en hierop in te spelen.”
Maar ethische dillema’s zijn er ook: “ Omdat we met video werken, heb je vaak te maken met portretrecht en privacy. We hebben weleens deepfake-content gemaakt of een digitale avatar van echte personen gecreëerd. Dan kun je mensen alles laten zeggen en doen. Hier heb je uiteraard uitgebreid toestemming voor nodig, maar dan nog kun je jezelf afvragen of het ethisch juist is.”
Zijn advies aan toekomstige communicatieprofessionals: “Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen. Door repetitieve en simpele taken over te laten aan AI, houd je zelf meer tijd over voor de belangrijke en menselijke taken. AI is een hulpmiddel, geen vervanging. Gebruik het slim en ethisch.”
De AI-tools van Thomas:
“ChatGPT helpt me bijvoorbeeld met het opstellen van automatische scripts en briefings voor video's. Ook helpt het me verschillende invalshoeken voor content op een rij te zetten.
De andere tools ondersteunen ons in het genereren van automatische content, zoals video’s en visuals. Andere tools die ik gebruik zijn: HeyGen, Midjourney, Runway en Udio.”
Een blik in de toekomst
“Ik denk dat veel mensen geen idee hebben hoe de wereld er over vijf jaar uitziet met de huidige snelheid van ontwikkelingen rondom AI. Huidige generatieve AI maakt al automatische nieuwsberichten, social media posts, video's en veel andere communicatiemiddelen.
Nu wordt dit nog veel aangestuurd en bijgestuurd door een communicatieprofessional, maar ik denk dat het aandeel van AI de komende vijf jaar steeds groter wordt. Communicatieprofessionals zullen dan een steeds kleiner aandeel hebben in het maken van content.”
Het gebruik van AI als communicatieprofessional:
inzichten van een expert
Thomas is eindredacteur én videocreator bij een videoproductiebedrijf.
Ik interview hem omdat AI tegenwoordig ook in staat is video’s en scripts te genereren.
Thomas krijgt hier dus ook mee te maken in zijn werk. Hieronder lees je hoe hij hier tegenaan kijkt.